چه کسی دریا را جارو می‌کند؟ کشتی‌های چینی یا شرکت‌های «خودی»؟
چه کسی دریا را جارو می‌کند؟ پرسشی که پیرامون حضور کشتی‌های چینی در دریای عمان مطرح شده بود. با این حال آنچه مشخص است این جارو کردن علیه منافع صیادان چابهار صورت می‌گیرد.
در اجاره چین؟
انتشار فیلم، عکس و خبر درباره کشتی‌های چینی که به روش ترال مشغول صید در سواحل جنوب هستند، توجهات را برانگیخت. ماهیگیران از اینکه کشتی‌های چینی در حال جارو کردن دریا هستند و دیگر چیزی برای آنها باقی نمی‌گذارند شکایت داشتند.
ظریف به صحنه آمد و در شبکه ۳ در برابر پرسش مجری حین دست دست کردن برای پاسخ به این اشاره کرد که چینی‌ها به نظام اجاره می‌دهند. مجری برنامه بلافاصله بر این موضوع در صحبت‌های ظریف دست گذاشت که دریا به چینی‌ها اجاره داده شده است. ظریف اما موضوع را سریع جمع و جور کرد و توضیح داد که به چینی‌ها در آنجا اجازه صید داده شده است زیرا ما امکان صید در آنجا را نداریم. [تماشا ۴ شهریور ۹۷]
با این حال برای مخاطبین کافی بود تا دست بر روی این موضوع بگذارند که دریای عمان یا بخشی از آن به اجاره چینی‌ها رفته است؛ برداشتی که هرچند تداعی کننده به تاراج دادن خاک و منابع کشور در دوران‌های قاجار و پهلوی بود اما برای نظام هم چندان خالی از لطف نبود!
نظام مقدس! با عنوان اجاره دادن دریا به چینی‌ها این تصویر را در ذهن مخاطب درون مرز و برون مرز می‌آفرید، که رابطه‌اش با دومین اقتصاد بزرگ جهان در چنین سطحی است! آنهم در شرایطی که نظام در سطح جهانی و منطقه‌ای کمتر دوستی برای خود پیدا می‌کند.
انتشار فیلم، عکس و خبر درباره کشتی‌های چینی که به روش ترال مشغول صید در سواحل جنوب هستند، توجهات را برانگیخت. ماهیگیران از اینکه کشتی‌های چینی در حال جارو کردن دریا هستند و دیگر چیزی برای آنها باقی نمی‌گذارند شکایت داشتند.
ظریف به صحنه آمد و در شبکه ۳ در برابر پرسش مجری حین دست دست کردن برای پاسخ به این اشاره کرد که چینی‌ها به نظام اجاره می‌دهند. مجری برنامه بلافاصله بر این موضوع در صحبت‌های ظریف دست گذاشت که دریا به چینی‌ها اجاره داده شده است. ظریف اما موضوع را سریع جمع و جور کرد و توضیح داد که به چینی‌ها در آنجا اجازه صید داده شده است زیرا ما امکان صید در آنجا را نداریم. [تماشا ۴ شهریور ۹۷]
با این حال برای مخاطبین کافی بود تا دست بر روی این موضوع بگذارند که دریای عمان یا بخشی از آن به اجاره چینی‌ها رفته است؛ برداشتی که هرچند تداعی کننده به تاراج دادن خاک و منابع کشور در دوران‌های قاجار و پهلوی بود اما برای نظام هم چندان خالی از لطف نبود!
نظام مقدس! با عنوان اجاره دادن دریا به چینی‌ها این تصویر را در ذهن مخاطب درون مرز و برون مرز می‌آفرید، که رابطه‌اش با دومین اقتصاد بزرگ جهان در چنین سطحی است! آنهم در شرایطی که نظام در سطح جهانی و منطقه‌ای کمتر دوستی برای خود پیدا می‌کند.
در اجاره طرف ایرانی!
این در حالی بود که در برابر فشار افکار عمومی، روایت دیگری نیز از حضور کشتی‌های چینی به دست داده شد. به این صورت که این کشتی‌ها در اساس در اجاره طرف ایرانی هستند.
مهر در ۲۸ مرداد مصاحبه‌هایی با «رئیس هیئت مدیره اتحادیه صیادی‌های چابهار و کنارک» و «مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان» منتشر می‌کند. هر دو مصاحبه شونده حضور کشتی‌های چینی با پرسنل چینی را مورد تایید قرار می‌دهند اما با این قید که این کشتی‌ها در اجاره طرف ایرانی هستند و کارشان صید با تورهای میانی در اعماق ۲۰۰ متری و با فاصله حداقل ۱۰ مایل از ساحل «آنهم با صید هدف ماهی‌های غیرماکول فانوس ماهی». [مهر ۲۸ مرداد ۹۷]
چند ماه بعد در دی‌ماه، فرزین حقدل در مصاحبه با ایرنا تصریح می‌کند که آنچه در فیلم‌ها از کشتی‌های چینی دیده است، «بیشتر مربوط به سمت هرمزگان است نه سیستان و بلوچستان». او همچنین تایید می‌کند که این کشتی‌ها مشغول به صید ترال هستند.
آنچه در اظهارات «مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه تجارت و صید صنعتی منطقه آزاد چابهار»، اطلاعات داده شده توسط دو مقام قبلی را تکمیل می‌کند آن است که علاوه بر دریای عمان، در خلیج فارس هم از این نوع کشتی‌ها و این نوع صید وجود دارد.
این در حالی بود که در برابر فشار افکار عمومی، روایت دیگری نیز از حضور کشتی‌های چینی به دست داده شد. به این صورت که این کشتی‌ها در اساس در اجاره طرف ایرانی هستند.
مهر در ۲۸ مرداد مصاحبه‌هایی با «رئیس هیئت مدیره اتحادیه صیادی‌های چابهار و کنارک» و «مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان» منتشر می‌کند. هر دو مصاحبه شونده حضور کشتی‌های چینی با پرسنل چینی را مورد تایید قرار می‌دهند اما با این قید که این کشتی‌ها در اجاره طرف ایرانی هستند و کارشان صید با تورهای میانی در اعماق ۲۰۰ متری و با فاصله حداقل ۱۰ مایل از ساحل «آنهم با صید هدف ماهی‌های غیرماکول فانوس ماهی». [مهر ۲۸ مرداد ۹۷]
چند ماه بعد در دی‌ماه، فرزین حقدل در مصاحبه با ایرنا تصریح می‌کند که آنچه در فیلم‌ها از کشتی‌های چینی دیده است، «بیشتر مربوط به سمت هرمزگان است نه سیستان و بلوچستان». او همچنین تایید می‌کند که این کشتی‌ها مشغول به صید ترال هستند.
آنچه در اظهارات «مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه تجارت و صید صنعتی منطقه آزاد چابهار»، اطلاعات داده شده توسط دو مقام قبلی را تکمیل می‌کند آن است که علاوه بر دریای عمان، در خلیج فارس هم از این نوع کشتی‌ها و این نوع صید وجود دارد.
روش ترال
در روش ترال «تورعظیمی از پشت شناور در دریا رها می شود.» این تور از سطح کشتی تا کف دریا می‌افتد. «در این فاصله هر موجودی در دریا باشد جمع می‌کند. این شناور حرکت می‌کند و این تور را پشت سر خود می‌کشد. مسافت زیادی را همین طور می‌رود. مرجان را می‌کند و می‌برد، دلفین را در تور می‌اندازد، لاک پشت را هم می‌گیرد و همین طور ماهی‌های خوراکی و غیرخوراکی را.
وقتی تور را بالا می‌کشند همه چیز در آن است. خیلی از این جانداران به دلیل مدت زمان زیادی که در تور مانده‌اند و تقلا کرده‌اند می‌میرند. بسیاری‌شان زخمی می‌شوند.
صیادها معمولا آنهایی را به دردشان نمی‌خورد دوباره به دریا می‌ریزند. عمده این جانداران یا آن قدر زخمی‌اند که می‌میرند یا این که اصلا مرده‌اند.»
به گفته حقدل «این صید مدتهاست در دنیا منسوخ شده است.»
در روش ترال «تورعظیمی از پشت شناور در دریا رها می شود.» این تور از سطح کشتی تا کف دریا می‌افتد. «در این فاصله هر موجودی در دریا باشد جمع می‌کند. این شناور حرکت می‌کند و این تور را پشت سر خود می‌کشد. مسافت زیادی را همین طور می‌رود. مرجان را می‌کند و می‌برد، دلفین را در تور می‌اندازد، لاک پشت را هم می‌گیرد و همین طور ماهی‌های خوراکی و غیرخوراکی را.
وقتی تور را بالا می‌کشند همه چیز در آن است. خیلی از این جانداران به دلیل مدت زمان زیادی که در تور مانده‌اند و تقلا کرده‌اند می‌میرند. بسیاری‌شان زخمی می‌شوند.
صیادها معمولا آنهایی را به دردشان نمی‌خورد دوباره به دریا می‌ریزند. عمده این جانداران یا آن قدر زخمی‌اند که می‌میرند یا این که اصلا مرده‌اند.»
به گفته حقدل «این صید مدتهاست در دنیا منسوخ شده است.»
ویژگی‌های صیادی چابهار
با این همه پرداختن به موضوع کشتی‌های چینی و صید ترال این زمینه را فراهم می‌کند تا «مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری توسعه تجارت و صید صنعتی منطقه آزاد چابهار» به برخی از ویژگی‌های صیادی در چابهار اشاره کند.
فرزین حقدل تصریح می‌کند که سیستان و بلوچستان دارای رتبه یک صید و فعالیت‌های شیلاتی در کشور است؛ در این استان نیز چابهار در رتبه نخست قرار دارد.
موضوع دومی که توسط حقدل مورد اشاره قرار می‌گیرد جایگاه برجسته‌ای که چابهار می‌تواند در اقتصاد کشور داشته باشد را بیشتر برجسته می‌کند. به گفته او در «اتحادیه i.o.t.c» یا «اتحادیه تن ماهی‌های حوزه اقیانوس هند» «که همه کشورهای حوزه اقیانوس هند از ماداگاسکار گرفته تا هند و بنگلاش و تایلند و اندونزی و مالزی و ایران در این اتحادیه هستند.» «چابهار رتبه نخست را دارد.»
«مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری توسعه تجارت و صید صنعتی منطقه آزاد چابهار» همچنین تایید می‌کند که «در زمینه ماهی‌هایی که در کنسروسازی استفاده می شوند»، «ماهی‌های چابهار بسیار باکیفیت هستند. همه کارخانه‌های تن ماهی حتی آن‌های که در سواحل جنوب هستند عمدتا ماهی هوو و گیدر خود را از چابهار تامین می کنند.
کشورهای اطراف ما هم ماهی منطقه چابهار را خیلی بیشتر از ماهی‌های جاهای دیگر ایران برای خرید دوست دارند.
ماهی‌های چابهار به تحقیق و تجربه کیفیت بسیار بهتری دارند.»
چنین مزیت‌هایی باعث شده است که جمعیت قابل توجهی در چابهار به صید ماهی اشتغال داشته باشند. بنا بر آماری که حقدل ارائه می‌دهد، «حدود ۳ هزار شناور کوچک و بزرگ در منطقه چابهار به کار صید مشغولند که همه شان هم ایرانی هستند. حدود ۲ هزار تای این‌ها ثبت شده‌اند و بقیه بدون مجوز صید می‌کنند. به طور متوسط روی هر شناور نزدیک ۲۰ نفر فقط برای صید کار می‌کنند. یعنی حدود ۶۰ هزار نفر فقط برای صید روی این شناورها مشغول هستند.» از این ۶۰ هزار نفر «۹۹ درصدشان بومی هستند.»
اما فاجعه وقتی خود را نشان می‌دهد که در نظر داشته باشیم «اکثر صید به روش سنتی صورت می گیرد.» امری که معنایی جز محدودیت در صید و ناتوانی در رقابت با صید صنعتی ندارد.
در چنین مختصاتی، شرکت‌هایی که کشتی‌های چینی را اجاره کرده‌اند و به طور طبیعی متعلق به نهادها یا افراد خاص می‌باشند، می‌توانند علیه زیست بوم دریاها و منابع قریب به اتفاق صیادان چابهار، دریا را جارو کنند.
اگر چابهار فقط و فقط از صنعت شیلات پیشرفته برخوردار بود، نه‌تنها همین امر به تنهایی می‌توانست اقتصاد شهرستان را رونق دهد، بلکه بر روی اقتصاد استان نیز تاثیر به‌سزایی می‌گذاشت؛ حال آنکه امروز به گفته معین سعیدی، رییس شورای شهر چابهار، «حاشیه نشینی شهر چابهار» «چه به لحاظ سرعت رشد حاشیه نشینی، چه به لحاظ الگوی زیست حاشیه نشین‌ها و چه به لحاظ حجم حاشیه نشینی نسبت به متن شهری یک نمونه بی‌نظیر در سطح بین المللی» است.
در همین رابطه عفتی معاون عمرانی فرماندار چابهار گفت: «تا سال ۸۲ ، ۲۰ هکتار، حاشیه نشینی داشتیم و الان این میزان به هزار و ۲۰۰ هکتار رسیده است.» [ایرنا ۱۱ دی ۹۷]
اجاره دریا به طرف چینی یا استفاده کارگزاری از طرف چینی؟ مسئله این نیست؛ آنچه برای صیاد چابهاری در عمل اتفاق می‌افتد جارو شدن دریاست؛ وضعیتی که به هر ترتیب منافعش در جیب همان نهادهای خاص می‌رود، و آنچه نصیب صیادان چابهاری می‌شود، باقی ماندن در روش‌های سنتی صید است؛ با شهری که چهره حاشینه‌نشینی‌اش به «نمونه‌ای» در جهان تبدیل شده است.
با این همه پرداختن به موضوع کشتی‌های چینی و صید ترال این زمینه را فراهم می‌کند تا «مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری توسعه تجارت و صید صنعتی منطقه آزاد چابهار» به برخی از ویژگی‌های صیادی در چابهار اشاره کند.
فرزین حقدل تصریح می‌کند که سیستان و بلوچستان دارای رتبه یک صید و فعالیت‌های شیلاتی در کشور است؛ در این استان نیز چابهار در رتبه نخست قرار دارد.
موضوع دومی که توسط حقدل مورد اشاره قرار می‌گیرد جایگاه برجسته‌ای که چابهار می‌تواند در اقتصاد کشور داشته باشد را بیشتر برجسته می‌کند. به گفته او در «اتحادیه i.o.t.c» یا «اتحادیه تن ماهی‌های حوزه اقیانوس هند» «که همه کشورهای حوزه اقیانوس هند از ماداگاسکار گرفته تا هند و بنگلاش و تایلند و اندونزی و مالزی و ایران در این اتحادیه هستند.» «چابهار رتبه نخست را دارد.»
«مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری توسعه تجارت و صید صنعتی منطقه آزاد چابهار» همچنین تایید می‌کند که «در زمینه ماهی‌هایی که در کنسروسازی استفاده می شوند»، «ماهی‌های چابهار بسیار باکیفیت هستند. همه کارخانه‌های تن ماهی حتی آن‌های که در سواحل جنوب هستند عمدتا ماهی هوو و گیدر خود را از چابهار تامین می کنند.
کشورهای اطراف ما هم ماهی منطقه چابهار را خیلی بیشتر از ماهی‌های جاهای دیگر ایران برای خرید دوست دارند.
ماهی‌های چابهار به تحقیق و تجربه کیفیت بسیار بهتری دارند.»
چنین مزیت‌هایی باعث شده است که جمعیت قابل توجهی در چابهار به صید ماهی اشتغال داشته باشند. بنا بر آماری که حقدل ارائه می‌دهد، «حدود ۳ هزار شناور کوچک و بزرگ در منطقه چابهار به کار صید مشغولند که همه شان هم ایرانی هستند. حدود ۲ هزار تای این‌ها ثبت شده‌اند و بقیه بدون مجوز صید می‌کنند. به طور متوسط روی هر شناور نزدیک ۲۰ نفر فقط برای صید کار می‌کنند. یعنی حدود ۶۰ هزار نفر فقط برای صید روی این شناورها مشغول هستند.» از این ۶۰ هزار نفر «۹۹ درصدشان بومی هستند.»
اما فاجعه وقتی خود را نشان می‌دهد که در نظر داشته باشیم «اکثر صید به روش سنتی صورت می گیرد.» امری که معنایی جز محدودیت در صید و ناتوانی در رقابت با صید صنعتی ندارد.
در چنین مختصاتی، شرکت‌هایی که کشتی‌های چینی را اجاره کرده‌اند و به طور طبیعی متعلق به نهادها یا افراد خاص می‌باشند، می‌توانند علیه زیست بوم دریاها و منابع قریب به اتفاق صیادان چابهار، دریا را جارو کنند.
اگر چابهار فقط و فقط از صنعت شیلات پیشرفته برخوردار بود، نه‌تنها همین امر به تنهایی می‌توانست اقتصاد شهرستان را رونق دهد، بلکه بر روی اقتصاد استان نیز تاثیر به‌سزایی می‌گذاشت؛ حال آنکه امروز به گفته معین سعیدی، رییس شورای شهر چابهار، «حاشیه نشینی شهر چابهار» «چه به لحاظ سرعت رشد حاشیه نشینی، چه به لحاظ الگوی زیست حاشیه نشین‌ها و چه به لحاظ حجم حاشیه نشینی نسبت به متن شهری یک نمونه بی‌نظیر در سطح بین المللی» است.
در همین رابطه عفتی معاون عمرانی فرماندار چابهار گفت: «تا سال ۸۲ ، ۲۰ هکتار، حاشیه نشینی داشتیم و الان این میزان به هزار و ۲۰۰ هکتار رسیده است.» [ایرنا ۱۱ دی ۹۷]
اجاره دریا به طرف چینی یا استفاده کارگزاری از طرف چینی؟ مسئله این نیست؛ آنچه برای صیاد چابهاری در عمل اتفاق می‌افتد جارو شدن دریاست؛ وضعیتی که به هر ترتیب منافعش در جیب همان نهادهای خاص می‌رود، و آنچه نصیب صیادان چابهاری می‌شود، باقی ماندن در روش‌های سنتی صید است؛ با شهری که چهره حاشینه‌نشینی‌اش به «نمونه‌ای» در جهان تبدیل شده است.
مطالب مارا در وبلاک انجمن نجات ایران ودر توئیتربنام @bahareazady دنبال کنید
پیش بسوی قیام سراسری ، ما بر اندازیم# شهرهای ایران اعتصاب # تظاهرات#
سرنگونی # اتحادوهمبستگی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر