روز
22تیرماه 1287شمسی, کمتر از سه هفته پس از بمباران نخستین مجلس شورای ملی, رحیمخان
(سردار نصرت), سرکردۀ سواران قرهداغی با یاری همدستان «مشروعه خواهِ» محمدعلی شاه
قاجار در محلۀ دَوَچی تبریز، بر سراسر
شهر چیره شدند.
یورش
مهاجمانِ تحت فرمان محمدعلیشاه آنچنان قدرتمند و کارساز بود که توانست آتش نبرد را
در تمام محله های شهر, حتی محلۀخیابان, که باقرخان در آن میجنگید, خاموش کند.
در
پی این پیروزی ایادی استبداد, «انبوه مجاهدان نومید شدند». مردم از بیم آن که خانه
هایشان غارت شود, بیرق سفید, به نشانۀ تسلیم, بر سر درِ خانه هایشان به اهتزاز
درآوردند. خانۀ کربلایی علی مسیو, از بنیانگذاران
«مرکز غیبی» و از پیشگامان جنبش در تبریز، در همین روز غارت شد و برادر و پسرانش دستگیر
شدند.
«مشروطه از تمام ایران رخت بربسته بود و از تمام تبریز فقط در کوی امیرخیز
و به دست ستّار زنده بود». در این روز «مجاهدان به گرد سرِ او کم میبودند و بی گمان
شمارشان به بیست تن نمی رسید» (تاریخ مشروطه ایران, احمد کسروی.)
در
این روز رُعبانگیز, تنها ستّارخان و یاران کم شمارش پرچم پایداری را در محلۀ امیرخیز برپا نگه داشته
بودند و بی بیم و باک, دلاورانه, میجنگیدند.
یکی از همرزمان قفقازی ستّارخان، که
با او در سنگر امیرخیز می جنگید, می نویسد: «هرگز لحظه یی بحرانیتر و یاٌس آمیزتر از
آن لحظه ندیده بودم. همه میگفتیم "کار تمام است, ستّارخان دیگر نمی تواند از این
مهلکه جان سالم به درببرد, او برای آن که زنده به دست دشمن نیفتد, خودکشی خواهد کرد".
امّا, او لحظه یی هم وانمی داد. پس از
ساعتی تیراندازی تفنگش را به گوشه یی تکیه داد و خطاب به یکی از همسنگران خود گفت:
"میرزا مَمد برایم قلیانی چاق کن". و بعد از آن که چند پُک به قلیان زد,
به شوخی گفت:
"من ستّارخان روزهای سخت و خطرناک هستم, در
روزهای بی خطر صدها ستّارخان پیدامی شود"» («تبریز مه آلود, محمد سعید اردوبادی,
ترجمۀ رحیم رئیسنیا, جلد اوّل,
ص513).
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر